رفتارشناسی امام علی (ع)باکارگزاران ازجنبه تربت

ابتدا موضوع «حکومت و مدیریّت اسلامی از دیدگاه امام علی(ع)» را مورد بررسی قرار میدهیم. در این بخش سعی میکنیم آنچه که از حکومت و مدیریّت مطلوب، مورد نظر امام علی(ع) میباشد ارائه گردد. در فصل اوّل این بخش، به جایگاه سیاست و حکومت از منظر علی(ع) (که منطبق بر دیدگاه اسلام) میباشد پرداخته شده است و برکات و آثار مثبت آن را دلیل بر ضرورت وجودی آن دانستهایم. پس از آن به «اهداف عالیه حکومت اسلامی» رسیدهایم و هدف اصلی را، اعلای کلمه حقّ و اعتلای همه جانبه مردمان معرّفی کردهایم. و هدفهای دیگری را نیز ذیل این هدف بر شمردهایم. در بحث دیگری شاخصترین وظایف حکومت اسلامی مورد کنکاش قرار داده و در ادامه به عوامل تقویت کننده حکومت اسلامی پرداختهایم. سپس به نقش بسیار مهمّ مردم در تحولات اجتماعی در جهت رشد یا انحطاط جامعه اسلامی اشاره کردهایم و در این بحث، حقّوق متقابل مردم و زمامدار را به عنوان اصلی فراموش ناشدنی در حکومت بررسی کردهایم. فصل دوم این بخش به موشکافی مدیریّت اسلامی از نگاه مولا اختصاص دارد. زیربنای این مدیریّت، ارزشهای الهی و اخلاقی بوده و در این راستا، مدیریّت به عنوان امانت الهی شناخته میشود. اصول مدیریّت علوی نیز بر گرفته از همین بینش اعتقادی و اخلاقی بوده است. در این فصل، همچنین ویژگیهایی برای یک مدیر وصف میشود. این اصول و ویژگیها بر ارزش و توفیق امر مدیریّت افزوده و آن را از خطرات مختلفی که «آفات مدیر» نامیدیم نجات میبخشد. در فصل سوم «نگاهی به عملکرد مدیریّتی امام علی (ع)» در طول حکومت پنج ساله مولا بر جامعه داشته، پای درس معلّم تاریخ مینیشینیم تا آنچه به عنوان مظهر حکومت اسلامی محقّق گشت را نظارهگر باشیم و الگوی عملی مباحث پیشین را تجربه کنیم. تأثیر این حکومت در از بین بردن انحرافات و سنّتهای غلط جامعه، شاخصه اصلی این حکومت شناخته شده است. با این مباحث، ایدهآلهای مورد نظر امام علی (ع) در حکومت و مدیریّت مطرح شده و اینها مقدّمهای میگردد در فهم غایت رفتارهای تربیتی ایشان با کارگزاران. در بخش سوم به سیره تربیتی آن حضرت در عرصه حکومت و سیاست با هدف آشنایی با «رفتارشناسی تربیتی امام(ع) با کارگزاران» پرداختهایم. در فصل اول، ابتدا نگاه امام (ع) به موضوعات تربیتی مشخّص میگردد این مهم با طرح مسائلی چون: مفهوم، اهداف، فواید، اهمّیت، ضرورت و موانع تربیت آغاز شده و با پارهای مسائل درباره تربیت انسان مانند: امکان تربیت، جنبههای عقلانی شخصیّت آدمی و ... پیگیری شده است. «ویژگیهای نظام تربیتی امام علی(ع)» موضوع مهمّ دیگر این فصل است که باعث آگاهی بر شاخصههای اصلی این نظام تربیتی میشود. این ویژگیها مکتب تربیت علوی را نسبت به سایر مکاتب، برتر و والاتر قرار داده و ارزش آن را هم از نظر دستیابی به آرمانهای متعالی و هم از نظر رشد و پرورش عملی انسانها، بینظیر کرده است. در ادامه، مبانی تربیت انسان را در سه بخش شناخت خدا، شناخت عالم هستی و شناخت انسان آوردهایم. در فصل آخر این بخش، «رفتارشناسی امام علی(ع) با کارگزاران از جنبه تربیت» را به عنوان موضوع اصلی پایان نامه، مورد بررسی قرار میدهیم. ارتباط «حکومت و تربیت» به عنوان دریچه ورود به موضوع انتخاب شده است و با طرح مسائلی نظیر نقش و وظیفه حکومت و حاکم در تعلیم و تربیت مردم، در واقع اهمیّت و نقش تربیتی کارگزاران و مسئولین نظام را استخراج مینمائیم. «اصول تربیت کارگزاران» قواعد و دستورالعملهای کلی تربیت آنان است که در هشت اصل مورد بررسی قرار گرفته است. «روشهای تربیت کارگزاران»، بررسی شیوههای تربیتی حضرت امیرالمومنین (ع) در برخورد با کارگزاران خود میباشد و راهکارها و منطق عملی ایشان در این فرآیند میباشد.